Een gewoon pleintje in de stad

18 sep Een gewoon pleintje in de stad

door Saskia de Haas

Het was juni. We streken neer in de wijk Brusselsepoort in Maastricht om aan de voorstelling STIL.de stad te werken. Het was een roerige maand. Mensen kwamen na maanden thuiszitten voorzichtig hun huizen weer uit. De horeca ging open. En er waren over de hele wereld protesten van Black Lives Matter. Het zette ons aan het denken en luisteren. Urenlang liepen we langs de contouren van de wijk. We spraken over wat we zelf zouden kunnen veranderen op het vlak van discriminatie, diversiteit en inclusiviteit, persoonlijk en professioneel.

Er was een plein, het Orleansplein. Een op het eerste gezicht doodgewoon plein. We gingen op de houten bankjes zitten onder de bomen en observeerden de mensen die passeerden. Een vrouw sleepte twee zware gieters vol water naar de bloembakken en gaf de planten water. Mensen met goedgevulde boodschappentassen van Yildiz Plaza staken het plein over. Een jongen rolde een sportmatje uit om push ups te doen. Twee vrouwen openden een fles wijn. Kinderen gleden van de glijbaan. Studenten gingen basketballen. Er werden sigaretten gerookt, jointjes gerookt. Er werden picknickkleedjes uitgegooid. Een zwerver glimlachte vriendelijk naar iedereen die er was. De diversiteit viel ons gelijk op. Expats, jonge gezinnen, oudere gezinnen, studenten, jonge mensen, hoog opgeleiden, laag opgeleiden, bejaarden, alleenstaanden en getrouwde stellen van verschillende nationaliteiten woonden allemaal hier. Rondom dit plein.

We besloten te blijven. Om vanuit hier de omgeving te verkennen. De wijk Brusselsepoort was te groot. We wilde inzoomen. In deze buurt stilstaan.

We liepen rondjes, vele rondjes. Er waren huizen die ons gelijk opvielen. Maar soms heb je langer de tijd nodig om te kunnen zien waar mooie verhalen verscholen liggen. Sommige huizen zie je pas de derde of vierde ronde. We vroegen mensen of ze in een buurt of een wijk woonden. Iedereen had het gevoel in een buurt te wonen. Een wijk is een door de gemeente vastgesteld deel van een stad, met vaste grenzen. Een buurt is een gebied binnen een stad dat door bewoners als een bij elkaar horend geheel wordt ervaren. Het zou dus kunnen dat je buurman gevoelsmatig in een andere buurt woont dan jij.

We hebben in een korte tijd veel mensen ontmoet en veel verhalen verzameld. Misschien wel te veel. We moesten keuzes maken, selecteren en een dramaturgische lijn vinden.

Eind augustus ging de voorstelling in première. We wandelden in groepjes van tien langs het huis van Elza, de vrouw die elke dag met veel liefde de bloembakken op het plein verzorgt. Langs de Turkse studente die vanaf haar balkon zong. Langs Café 1900 van Peter en Gemma, met hun zoon Boy die het eetcafé van hen wil overnemen. Langs John die al jaren met zijn gezin aan het plein woont en de buurt nooit meer wil verlaten, behalve om in Italië te wonen aan de zee. Langs Sjeng die achter de huizen een grote garage heeft. En langs Yildiz Plaza met Abdullah die over zijn vader en zijn drie broers vertelde. Hij deelde tijdens zijn verhaal baklava uit. De voorstelling eindigde op het plein. Met de stemmen van de omwonenden.

Maar het meest ontroerende van de voorstelling vond ik de aanwezigheid van al het publiek. Elke avond was uitverkocht. Het was een mengeling van buurtbewoners, theaterliefhebbers en nieuwsgierigen. Er zaten in het publiek mensen die nog nooit eerder naar het theater waren geweest en zoiets nog nooit hadden meegemaakt. En jongens die ons op het plein aan het werk zagen, toen zij rondom de bankjes hingen, en geduldig bleven wachten of er mensen niet kwamen opdagen zodat zij nog een kaartje konden kopen.

Ik lees veel artikelen over hoe theater inclusiever gemaakt moet worden, waar ik het overigens helemaal mee eens ben. Maar hier, op het Orleansplein, werd het theater pas echt een toegankelijke plek voor iedereen. Om verhalen te delen en samen te komen. Want verhalen hebben we allemaal.